İnsanlık, temel gereksinimlerini gidermek ve kendi varoluşunu sürdürebilmek için tarih boyu etkinlikler silsilesi içerisinde bulmuştur kendini. İlkel insanın yaşamı elbette günümüz insanı kadar kurallı ve kaotik değildi. Avcılık ve toplayıcılıkla varlığını sürdürebiliyor, bulunduğu bölgede kaynaklar kıtlaşmışsa farklı coğrafyalarda arayışlarını sürdürüyor ve yaşamını devam ettiriyordu.
Zamanla yerleşik hayata geçince doğaya hükmetmeyi ve kontrolü kendi eline geçirmeyi başardı. Bilgi artık varoluşun kaçınılmaz bir gerekliliği idi. Yerleşik hayat, uğraşı alanlarını da zenginleştirdi. Artık ekip biçmeyi bilen insanlık yeni yeni keşiflerle doğanın kendine sunduğu zenginliklerin de farkına varmaya başladı.
İnsanlığın bu yolculuğu durmaksızın günümüze değin devam etti. Bugün yaşam ve varoluşun yegane unsurları arasında mesleki etkinlikler ve uzmanlıklar geliyor. Elbette ilkel insan gibi salt fizyolojik gereksinimleri gidermeye yönelik bir taleple sınırlı değil bugünkü yaşam. Olanaklar arttıkça ihtiyaçlar da artmış ve çeşitlenmiş oldu.
Kısa bir tarihi yolculuktan günümüz dünyasına geldiğimizde insanların bilgi beceri, yetenek ve kişilikleri ile yaşamsal etkinlikleri arasında önemli bir bağın olduğunu görüyoruz. Modern çağın bireyinin konforu da fazla, meşakkati de yüksek.
Meslekler de zamanla evrime uğrayabiliyorlar. Çok değil 30 – 40 yıl önce gözde mesleklerin yerini günümüzde çok daha yenileri alıyor. Zira belki geçmişte hiç akla dahi gelmeyen meslek alanları.
Öte yandan modern çağda mesleki çeşitliliğin de fazlaca arttığını görüyoruz. İlk çağ topluluklarında çiftçiler, savaşçılar, esnaf ve zanaatkarlar, din adamları gibi daha genel tanımlar varken günümüzde yaşama entegre edilen alet, araç ve gereçlerin zenginleşmesi ile birlikte çok çeşitli mesleki uzmanlık alanlarının doğduğunu görüyoruz.
Uzmanlık modern çağın en baskın karakterlerinden birisi. Alaydan yetişme uzmanlığın yerini de akademik arka planı olan uzmanlıklar alıyor.
Yapılan meslek de toplumsal saygınlığın ölçütlerinden biri haline de gelmiş durumda. Her ne kadar para ve kazanç gibi unsurlar bu ölçütü besliyor gibi görünse de akademik arka planı olan mesleklerin paradan da öteye ayrı bir saygınlığı bulunuyor.
Kol ve beden gücünün yerini de zamanla beyin gücü almış durumda. Artık insanlar büyük fiziki emek harcamadan da çok büyük işler başarabiliyorlar. Çalışma hayatı gittikçe daha ergonomik hale geliyor, insan gücünün yerini makineler ve robotlar alıyor.
Tüm bu genel değerlendirmelerin nihayetinde biraz daha özele inelim ve günümüz Türkiye’sinde meslek seçme aşamaları hakkında kısa birkaç not düşelim.
Günümüz eğitim programları hem dünyayı anlama ve algılama becerisi kazandırmaya hem de gelecekte kişinin kendine ve insanlığa sunabileceği katma değeri planlamaya odaklı. Meslek ve kariyer seçimi bir insan yaşamının en önemli kilometre taşlarından biri. Zira gelecekte nasıl bir ortamda yaşamınızı sürdüreceğinizi, kimlerle iletişim halinde olacağınızı, sosyal ve kültürel çevrenizi, hatta eşinizi ve çocuklarınızın eğitimi gibi pek çok hususu işte bu kariyer ve meslek hayatınız adeta bir kelebek etkisi gibi etkileyebiliyor.
Günümüzde hem kişilik tiplerinin farklı oluşu hem de mesleki çeşitlilik uygun kişiliğe uygun mesleğin seçimi konusunda da ayrı bir uzmanlık gerektiriyor. Pek çok kariyer ve insan kaynakları merkezi uygun işe uygun kişiyi yerleştirme çabası içinde.
Günümüzün en önemli sorunlarından birisi ise meslek ve kariyer seçimine akademik ilgi kadar ilgi gösterilmeyişi. Kişi bazen kendini tanımıyor ve kendi gerçekliğinden haberdar değil, trendlerin sihrine kapılıyor, bazen de kendini tanısa bile meslekler ve uzmanlık alanları konusunda yeterli bilgi ve deneyime sahip değil.
İşte biz Nish Kariyer Envanteri ile var olan kişilik yapınız hakkındaki ipuçlarını yine sizin cevaplarınızdan hareketle keşfedip, kişilik özellikleriniz ile örtüşen bir kariyer ufku açmayı amaçlıyoruz. John L. Holland tarafından geliştirilen 6 kişilik tipi üzerindeki konumunuzu işte bu envanter ile tespit edip bir rapor halinde size sunmayı amaçlıyoruz.
Envanter bu 6 kişilik karakterini ölçen 90 durumsal algılama cümlesinden oluşuyor. Her bir ifade sizin ne kadar hoşunuza gidiyor ya da gitmiyor bunu belirliyor ve eğer durum hakkında nötrseniz fark etmez ifadesini işaretliyorsunuz.
Yaklaşık 7-8 dakikalık zamanınızı alacak bu envanterin sonucuna göre aşağıda kategorize edilmiş kişilik tipi puanlarınızı belirliyoruz. Bunlar
1)Gerçekçi(R)
2)Sanatsal(A)
3)Araştırıcı(I)
4)Sosyal(S)
5)Girişimci(E)
6) Geleneksel (C)
Ayrıca bu kişilik tiplerinin üçlü kombinasyonuna göre günümüz yükseköğretim sisteminde karşılığı olan programları bir liste halinde size sunuyoruz. Elbette bu liste sadece bir öneri listesi. Zira ilgiler, yetenekler ve beklentilerin de zamanla değişebileceğinin farkındayız.
Hedonist bir yaklaşım olsa bile yaşamdaki mutluluk parametrelerinin başında yapılan iş geliyor. Bir severek yaptığınız bir işi düşünün, bir de ayaklarınız geri geri giderek yaptığınız bir başka işi.
O halde belki de gelecekte yaşayacağınız mutluluğun o küçücük kapısını aralayacak bu bilimsel çalışmaya katılmakla işe neden başlamayasınız. Soruların doğrusu ya da yanlışı yok. Vereceğiniz her objektif cevap sizi tanımamıza ve kişiliğinizi tanımlamamıza yardımcı olacak.